حجت الاسلام گرامی پور مطرح کرد؛
منشور روحانیت؛ چراغ راهی برای حفظ آرمان‌ها و مقابله با چالش‌های انقلاب
استاد سطوح عالی حوزه علمیه با بیان اینکه امام خمینی (ره) با صدور منشور روحانیت نقش کلیدی این قشر را در مسیر حفظ و پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی ترسیم کردند، گفت: این سند راهبردی پاسخی به نیازهای دوره پس از انقلاب بود.
اشاره: منشور روحانیت از سوی امام خمینی رحمه‌الله‌علیه در دوره‌ای حساس از تاریخ و سیاست کشور صادر شد تا مسئولیت و نقش راهبردی روحانیت در جامعه پس از انقلاب اسلامی تبیین شود و این سند که در سال‌های پایانی عمر ایشان تدوین شد، پاسخی به نیازهای جدید انقلاب و چالش‌های پیش روی نظام جمهوری اسلامی به شمار می‌رود و امام خمینی(ره) با نگرانی از احتمال انحراف مسیر انقلاب و دور شدن آن از اهداف اصلی، تلاش کردند تا از طریق این منشور، مسیر و وظایف کلیدی روحانیت را در راستای آرمان‌ها و ارزش‌های انقلاب اسلامی روشن کنند.
در این زمینه خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، گفت‌وگویی با حجت الاسلام مهدی گرامی پور، عضو هیئت علمی دانشگاه قم انجام داده است که در ادامه به آن پرداخته می‌شود.
رسا ـ اساساً زمینه‌های صدور منشور روحانیت از سوی امام راحل، به‌خصوص در روزهای آخر عمرشان چه بوده است؟
منشور روحانیت توسط امام خمینی رحمت‌الله‌علیه در شرایط خاص تاریخی و سیاسی صادر شد تا نقشی راهبردی برای روحانیت در جامعه پس از انقلاب اسلامی تعیین کند و این منشور، به‌ویژه در دوران پایانی عمر ایشان پاسخی به ضرورت‌های جدید انقلاب و چالش‌های پیش روی نظام جمهوری اسلامی بود، امام خمینی(ره) که از انحراف احتمالی مسیر انقلاب و فاصله گرفتن آن از اهداف اولیه‌اش نگرانی داشتند، تلاش کردند با تدوین این منشور جهت‌گیری‌های اصلی روحانیت را در راستای آرمان‌ها و اصول انقلاب اسلامی مشخص کنند.
نقش برجسته روحانیت در اداره کشور پس از پیروزی انقلاب اسلامی موجب شد تا حضرت امام(ره) تأکید ویژه‌ای بر هدایت و انسجام این قشر داشته باشند، هرچند ممکن بود که در ابتدای انقلاب چنین تمرکزی وجود نداشته باشد، اما تحولات بعدی کشور، از جمله مشکلات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی،و همچنین الزامات بازسازی کشور پس از جنگ تحمیلی، ضرورت بازنگری در وظایف و نقش روحانیت را نمایان‌تر کرد.
امام خمینی(ره) با در نظر گرفتن جایگاه روحانیت در رأس نظام اسلامی، سعی داشتند با این منشور نه‌تنها هویت و اصول بنیادین انقلاب را حفظ کنند، بلکه راهنمای عملیاتی برای روحانیت در دوران بعد از خود ایجاد نمایند و این متن نه‌تنها نشانگر اهمیت ویژه‌ای است که امام خمینی(ره) به نقش روحانیت قائل بودند، بلکه بیانگر نگرانی عمیق ایشان از انحراف مسیر انقلاب نیز هست.
در نهایت، منشور روحانیت نماد هشدار امام نسبت به چالش‌های آینده و یک یادگاری ارزشمند از ایشان برای روحانیت بود تا در مسیر حفظ آرمان‌های انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی همچنان ثابت‌قدم باقی بمانند.
رسا ـ به نظر حضرتعالی اگر بخواهیم امروزه یکی از بندهای این منشور را به عنوان اولویت اقدام روحانیت انتخاب کنیم، کدام بند و قسمت از منشور مهم‌تر است؟
حفظ استقلال و مبارزه با فساد به همراه تبیین مسئولیت روحانیت در قبال جامعه و انقلاب از مسائل بنیادینی هستند که در شرایط کنونی نه‌تنها با وضعیت داخلی کشور بلکه با تحولات بین‌المللی و چالش‌های موجود نیز ارتباطی عمیق دارند، در خصوص بند نخست، یعنی حفظ استقلال و مقابله با فساد، روحانیت باید از هرگونه وابستگی به قدرت‌های داخلی یا خارجی دور بماند و در عین حال با فساد سیاسی، اقتصادی و اجتماعی به صورت جدی مقابله کند، در دنیای امروز که فساد در بسیاری از ارکان حکومتی و نهادها گسترش یافته، تأکید بر پاکدامنی و استقلال روحانیت، نقشی کلیدی ایفا می‌کند.
همان‌طور که در دوران انقلاب اسلامی، روحانیت به عنوان نماد عدالت، نیکوکاری و استقلال شناخته می‌شد، امروز نیز این هویت باید حفظ شود و روحانیت به عنوان نهادی مردمی که نقشی محوری در پیروزی انقلاب داشته است، باید همچنان اقتدار و مشروعیت خود را در بین مردم حفظ کند و از سوی دیگر، مسئولیت روحانیت در قبال جامعه و انقلاب ایجاب می‌کند که با پیچیدگی‌های جدید سیاسی، اجتماعی و فرهنگی همچون گذشته برخورد کند و جایگاه مرجعیت فکری و عملی خود را برای مردم از دست ندهد.
وظیفه روحانیت در این راستا، ارائه تبیین‌های دقیق از نقش خود در جامعه، به ویژه در زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی است و این امر نه تنها اعتماد عمومی را تقویت می‌کند، بلکه موجبات هم‌افزایی میان اقشار مختلف مردم را نیز فراهم می‌آورد و اگر روحانیت در مواقع بحرانی اجتماعی یا اقتصادی وارد عمل شده و به شیوه‌ای راهبردی رهنمودهای صحیح ارائه دهد، می‌تواند نقش مؤثری در هدایت افکار عمومی ایفا کند.
به عنوان جمع‌بندی، در شرایط حاضر اولویت اساسی روحانیت باید بر دو محور اصلی یعنی حفظ استقلال و مبارزه با فساد و نیز پایبندی به مسئولیت خود نسبت به مردم و انقلاب متمرکز باشد و این دو اصل می‌توانند ضمن تقویت سلامت اجتماعی و سیاسی کشور، پایه‌های انقلاب اسلامی را نیز استحکام بخشند.
رسا ـ تاکید امام خمینی (ره) بر مقابله با تفکر انجمن حجتیه در منشور روحانیت نشانه چیست؟
تاکید امام خمینی(ره) بر مقابله با تفکر انجمن حجتیه ناشی از نگرانی عمیق ایشان نسبت به نگاه انفعالی و غیرانقلابی این گروه به تحولات اجتماعی بود، این انجمن با وجود فعالیت‌های گسترده و شبکه‌ای عمدتاً تمرکز خود را بر جنبه‌های مذهبی و فردی گذاشته بود و ورود مستقیم به عرصه‌های سیاسی و اجتماعی را چندان در دستور کار نداشت، نگاه خاص این گروه به مسئله مهدویت و انتظار در تضاد کامل با اندیشه‌های امام(ره) و اهداف انقلاب اسلامی به شمار می‌رفت.
یکی از دلایل عمده نگرانی امام(ره) از این تفکر انحرافی بودن آن و تبلیغ عدم مشارکت در تحولات اجتماعی بود که گویی تمایل داشت مردم را از ایفای نقش فعال در جامعه دور نگه دارد و این تفکرچه میان عموم مردم و چه حتی گاه در بین برخی روحانیون، تاثیراتی گذاشته بود که امام خمینی(ره) نسبت به آن ابراز نگرانی داشتند.
امروز نیز در تحولات جامعه شاهد بازتولید و حتی سوءاستفاده از این افکار در برخی جریان‌ها هستیم که این موضوع اهمیت هوشیاری بیشتر را نشان می‌دهد و باتوجه به همین نکات، توجه خاص امام(ره) به مقابله با این نوع تفکرات نشانگر دغدغه عمیق ایشان برای حفظ نقش فعال جامعه در مسیر عدالت و پیشرفت است.
ارسال نظرات